ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސް: ތަޢާރަފާއި ތާރީޚް
ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސް (ބީ.އޯ.ސީ. މޯލްޑިވްސް) އަކީ ސްރީ ލަންކާގެ ސަރުކާރުގެ ފުރިހަމަ މިލްކިއްޔާތުގައިވާ ބޭންކް އޮފް ސިލޯންގެ ބްރާންޗެކެވެ. މިއީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އަމިއްލަ ވަކި entity އެއްގެ ގޮތުގައި އޮޕަރޭޓް ކުރާ ބޭންކެއް ނޫނެވެ. މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ (އެމް.އެމް.އޭ) އިން ދޫކޮށްފައިވާ ބޭންކިންގ ލައިސަންސްގެ ދަށުން، މި ބޭންކުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިދުމަތް ދޭން ފަށާފައިވަނީ 1981 ވަނަ އަހަރުގެ މެއި މަހުގެ 7 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. މި ބޭންކުގެ މައި އޮފީސް ހުންނަނީ މާލޭ ބޮޑުތަކުރުފާނު މަގުގައެވެ. 44 އަހަރަށްވުރެ ދިގު ތާރީޚެއް ދިވެހިރާއްޖޭގައި އޮންނަ މި ބޭންކަކީ، ރާއްޖޭގައި ހިދުމަތް ދެމުން އަންނަ އެންމެ ދުވަސްވީ ބޭރުގެ ބޭންކެވެ.
ބީ.އޯ.ސީ. މޯލްޑިވްސްގެ ވިޔަފާރީގެ މައިގަނޑު މޮޑެލް ބިނާވެފައިވަނީ ހޯލްސޭލް ބޭންކިންގ ހިދުމަތްތަކުގެ މައްޗަށެވެ. މީގެ ތެރޭގައި ހާއްސަކޮށް ބޮޑެތި ކޯޕަރޭޓް ކުންފުނިތަކަށާއި، ބައިނަލްއަޤްވާމީ ކުންފުނިތަކަށް، އަދި މުއްސަދި ފަރުދުންނަށް ހިދުމަތް ދިނުން ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ދިވެހިރާއްޖޭގައި ދިރިއުޅޭ ސްރީ ލަންކާ ރައްޔިތުންނާއި، ދިވެހި ސަރުކާރާއި ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތަކަށްވެސް މި ބޭންކުން ހިދުމަތް ދެމެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ފަތުރުވެރިކަމުގެ ސިނާއަތާއި، ބިނާކުރުމުގެ މަޝްރޫޢުތަކަށް އެހީތެރިވުމަށް ޚާއްޞަ ސަމާލުކަމެއް ދެއެވެ. ރިޒޯޓް ތަރައްޤީކުރުމާއި، ކޮންސްޓްރަކްޝަން މަޝްރޫޢުތަކަށް ފައިނޭންސް ކުރުމާއި، ޓްރޭޑް ފައިނޭންސް ހިދުމަތްތަކަކީ މި ބޭންކުގެ މުހިންމު ހިދުމަތްތަކެކެވެ. މިހާރުގެ ކަންޓްރީ މެނޭޖަރަކީ 2023 ޑިސެމްބަރު މަހު މި މަޤާމަށް އައްޔަން ކުރެވުނު މަނިޝްލާ ހެރަތު އެވެ. އޭނާއަކީ ބޭންކިންގ ދާއިރާގައި 22 އަހަރަށްވުރެ ދިގު ތަޖުރިބާ ހުރި ބޭފުޅެކެވެ.
ލޯނު ހިދުމަތްތަކާއި އިންޓަރެސްޓް ރޭޓްތައް
ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސް އިން ދޫކުރާ ލޯނު ހިދުމަތްތައް މައިގަނޑު ދެ ބަޔަކަށް ބެހިގެންވެއެވެ؛ އެއީ ކޯޕަރޭޓް ލޯނުތަކާއި ފަރުދީ ހިދުމަތްތަކެވެ. ކޯޕަރޭޓް ލޯނުތަކުގެ ތެރޭގައި ވިޔަފާރިތަކަށް ދޫކުރާ ޓަރމް ލޯނުތަކާއި، ބޮޑެތި މަޝްރޫޢުތައް ފައިނޭންސް ކުރުމަށް ދޫކުރާ ޕްރޮޖެކްޓް ފައިނޭންސިންގ ލޯނުތައް ހިމެނެއެވެ. މީގެ އިތުރުން ޓްރޭޑް ފައިނޭންސިންގ ފެސިލިޓީސްއާއި، ވޯކިންގ ކެޕިޓަލް ލޯނުތަކާއި، އެސެޓް ފައިނޭންސިންގ އަކީވެސް ކޯޕަރޭޓް ކަސްޓަމަރުންނަށް މި ބޭންކުން ދޫކުރާ ލޯނު ހިދުމަތްތަކެވެ. ފަރުދީ ހިދުމަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ޕާސަނަލް ލޯނު (މާގިނަ ފަރުދުންނަށް ނޫން) އާއި، ބޭންކުގެ މުވައްޒަފުންނަށް ޚާއްސަ ސްޓާފް ލޯނުތަކާއި، އޯވަރޑްރާފްޓް ފެސިލިޓީސް ހިމެނެއެވެ.
އިންޓަރެސްޓް ރޭޓްތަކަށް ބަލާއިރު (2024 ޖެނުއަރީ މަހުގެ މައުލޫމާތު)، ދިވެހި ރުފިޔާ (އެމް.ވީ.އާރް) އާއި އެމެރިކާ ޑޮލަރު (ޔޫ.އެސް.ޑީ) ގެ ލޯނުތަކަށް އަހަރަކު 9.0% އިން 12% އާ ދެމެދުގެ އިންޓަރެސްޓެއް ނަގައެވެ. ސެކިއުރިޓީއާއެކު ދޫކުރާ އޯވަރޑްރާފްޓްތަކަށް (އެމް.ވީ.އާރް) އަހަރަކު 10% އިން 13% އާ ދެމެދުގެ އިންޓަރެސްޓެއް ނަގާއިރު، ޔޫ.އެސް.ޑީ އޯވަރޑްރާފްޓްތަކަށް 9% އިން 12% އާ ދެމެދުގެ އިންޓަރެސްޓެއް ނަގައެވެ. ވަގުތީ ނުވަތަ ކެޝުއަލް އޯވަރޑްރާފްޓްތަކަށް، ދެ ކަރަންސީއަށްވެސް، އަހަރަކު 19% އާ ހަމައަށް އިންޓަރެސްޓް ނެގިދާނެއެވެ. ކޭޝް ބެކްޑް ސެކިއުރިޓީއާއެކު ދޫކުރާ ލޯނުތަކަށް، އެއް ކަރަންސީގެ ލޯނު (90% އާ ހަމައަށް) އަށް 4% ގެ މާރޖިނެއް ނަގާއިރު، 90%-100% އަށް 4.5% ގެ މާރޖިނެއް ނަގައެވެ. ކްރޮސް-ކަރަންސީ ފެސިލިޓީސްއަށް 5% އިން 6.5% އާ ދެމެދުގެ މާރޖިނެއް ނަގައެވެ.
ލޯނު ދައްކާނެ މުއްދަތާއި ޝަރުތުތައް ބޮޑަށް ބިނާވެފައިވަނީ ކަސްޓަމަރުގެ ބޭނުމާއި ވިޔަފާރީގެ ބާވަތުގެ މައްޗަށެވެ. ކޯޕަރޭޓް ކަސްޓަމަރުންނަށް ކަސްޓަމައިޒްޑް ޝަރުތުތަކެއް ހުށަހަޅާފައިވެއެވެ. ލޯނު ޕްރޮސެސިންގ ފީތަކަށް ބަލާއިރު، އެމް.ވީ.އާރް ނުވަތަ ޔޫ.އެސް.ޑީ 100,000 އާ ހަމައަށް އެމް.ވީ.އާރް 250 ނުވަތަ ޔޫ.އެސް.ޑީ 100 އެވެ. އެމް.ވީ.އާރް/ޔޫ.އެސް.ޑީ 1,000,001 އަށްވުރެ މައްޗަށް ދޫކުރާ ލޯނުތަކަށް 0.25% ގެ ފީއެއް ނަގައެވެ. މި ފީގެ އެންމެ ކުޑަ އަދަދަކީ އެމް.ވީ.އާރް/ޔޫ.އެސް.ޑީ 10,000 ކަމުގައި ވާއިރު، އެންމެ ގިނަ އަދަދަކީ އެމް.ވީ.އާރް/ޔޫ.އެސް.ޑީ 25,000 އެވެ. އޯވަރޑްރާފްޓް (ޕީ.އޯ.ޑީ) އާކުރާ ކޮންމެ އަހަރަކު އެމް.ވީ.އާރް 1,000 ނުވަތަ ޔޫ.އެސް.ޑީ 100 ގެ ފީއެއް ނަގައެވެ. ލޯނު ދެއްކުން ލަސްވުމުން (30 ދުވަސް ފަހުން) ނަގާ ޖޫރިމަނާއަކީ ގުޅޭ އިންޓަރެސްޓް ރޭޓުގެ އިތުރުން އަހަރަކު 5% އެވެ. ލޯނުތަކަށް އާންމުކޮށް ކޮލެޓަރަލްގެ ގޮތުގައި ކޭޝް ޑިޕޮޒިޓްސް، މުދާ ހިފެހެއްޓުން، ކޯޕަރޭޓް ގެރެންޓީތައް ނުވަތަ އެހެނިހެން ބޭންކުތަކުގެ ކައުންޓަރ-ގެރެންޓީތައް ނަގައެވެ.
ލޯނަށް އެދޭނެ ގޮތާއި ކަސްޓަމަރުންގެ ތަޖުރިބާ
ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސްއަށް ލޯނަށް އެދެވޭ މައިގަނޑު ގޮތްތަކަކީ ބޭންކުގެ ދެ ބްރާންޗަށް (މާލެ އަދި ހުޅުމާލެ) ޒިޔާރަތް ކުރުމާއި، ކޯޕަރޭޓް ކަސްޓަމަރުންނަށް ޚާއްސަ ރިލޭޝަންޝިޕް މެނޭޖަރުންނާ ސީދާ ގުޅައިގެންނެވެ. އޮންލައިންކޮށް އެޕްލިކޭޝަން ހުށަހެޅުމަށް އެހާ ބޮޑު ސަޕޯޓެއް މިވަގުތު ނެތްކަމަށް ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ލޯނަށް އެދޭއިރު، ކޭ.ވައި.ސީ. (Know Your Customer) އަދި އޭ.އެމް.އެލް. (Anti-Money Laundering) ގެ ޤަވާއިދުތަކަށް ފުރިހަމައަށް އަމަލު ކުރެއެވެ. ފަރުދީ ކަސްޓަމަރުންނަށް އެޕްލިކޭޝަން ފޯމާއި، ވަޒީފާގެ ސިޓީއާއި، އައިޑެންޓިޓީ ކާޑުގެ ކޮޕީއާއި، ޕީ.އީ.ޕީ. (Politically Exposed Person) ޑެކްލަރޭޝަން (ގުޅުންހުރިނަމަ) ހުށަހަޅަން ޖެހެއެވެ. ކޯޕަރޭޓް ކަސްޓަމަރުންނަށް ކުންފުނީގެ ރަޖިސްޓްރޭޝަން ޑޮކިއުމެންޓްތަކާއި، ބޯޑް ރިޒޮލިއުޝަންތަކާއި، ޔޫ.ބީ.އޯ. (Ultimate Beneficial Owner) ޑެކްލަރޭޝަންތަކާއި، ޑައިރެކްޓަރުން/ޝެއާހޯލްޑަރުންގެ ކޭ.ވައި.ސީ. ފޯމުތަކާއި، މާލީ ބަޔާންތައް ހުށަހަޅަން ޖެހެއެވެ. ލޯނު ފައިސާ ދޫކުރަނީ ބޭންކް ޓްރާންސްފަރ ނުވަތަ ރާއްޖޭގެ އާރް.ޓީ.ޖީ.އެސް./އޭ.ސީ.އެޗް. ސިސްޓަމްތައް ބޭނުންކޮށްގެންނެވެ.
މޮބައިލް އެޕްލިކޭޝަންގެ ގޮތުގައި މި ބޭންކުން ބީ.އޯ.ސީ. މޮބައިލް ބޭންކިންގ - މޯލްޑިވްސް (ބީ އެޕް) ނަމަކަށް ކިޔާ އެޕެއް އައި.އޯ.އެސް. އަދި އެންޑްރޮއިޑް ޕްލެޓްފޯމުތަކަށް ނެރެފައިވެއެވެ. ގޫގުލް ޕްލޭ ސްޓޯރުން 50,000 އަށްވުރެ ގިނަ ފަހަރު މި އެޕް ޑައުންލޯޑް ކުރެވިފައިވެއެވެ. މި އެޕްގެ މައިގަނޑު ފީޗާސްތަކުގެ ތެރޭގައި ބީ.އޯ.ސީ. އެކައުންޓްތަކާ ދެމެދު ފައިސާ ޓްރާންސްފަރ ކުރުމާއި، އެހެނިހެން ބޭންކުތަކަށް ފައިސާ ފޮނުވުމާއި، ބިލް ދެއްކުމާއި، ބެލެންސް ބެލުމާއި، މޮބައިލް ޓޮޕް-އަޕް ކުރުން ހިމެނެއެވެ. ނަމަވެސް، މި އެޕްގެ ޔޫޒަރ އެކްސްޕީރިއަންސްއަށް ބަލާއިރު، އެޕްގެ ޑިޒައިން ވަރަށް ދުވަސްވެފައިވާ (8 އަހަރަށްވުރެ ދުވަސްވެފައިވާ) އެއްޗެއްކަން ފާހަގަކުރެވެއެވެ. ބައެއް ފަހަރު ޕަރފޯމަންސްގެ މައްސަލަތަކާއި އެޕް ކްރެޝްވުން ފަދަ ކަންކަންވެސް ދިމާވެއެވެ. މިހާރު 2024 ވަނަ އަހަރު އާ، މޮޑަރން އެޕެއް ނެރުމަށް ބޭންކުން މަސައްކަތް ކުރަމުންދެއެވެ. ކަސްޓަމަރުންގެ ޢާއްމު ފީޑްބެކްތަކަށް ބަލާއިރު، ޓްރަސްޓްޕައިލޮޓްގައި ބޭންކް އޮފް ސިލޯން (އެކު އެންމެހާ އޮޕަރޭޝަންސް ހިމަނައިގެން) ގެ ރޭޓިންގ އަކީ 1.9/5 އެވެ. ނަމަވެސް ބޮޑެތި ޓްރާންސެކްޝަންތަކަށް މި ބޭންކަކީ އިތުބާރު ކުރެވޭ ބޭންކެއް ކަމަށް ކޯޕަރޭޓް ކަސްޓަމަރުން ފާހަގަކުރެއެވެ.
ޤަވާއިދުތަކާއި މާކެޓްގައި ބޭންކުގެ މަޤާމް
ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސްގެ މައިގަނޑު ރެގިއުލޭޓަރީ ބާރަކީ މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ (އެމް.އެމް.އޭ) އެވެ. 1981 ވަނަ އަހަރުން ފެށިގެން އެމް.އެމް.އޭ އިން ދޫކޮށްފައިވާ ފުރިހަމަ ލައިސަންސްއެއްގެ ދަށުން މި ބޭންކުން ހިދުމަތް ދެމެއެވެ. ބޭންކިންގ ގެ ހިދުމަތްތައް ދެމުން އަންނަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބޭންކިންގ ޤާނޫނު ނަންބަރު 2010/24 ގެ ދަށުންނެވެ. އެމް.އެމް.އޭ ގެ ހުރިހާ ޕްރޫޑެންޝަލް ޤަވާއިދުތަކާއި، ކެޕިޓަލް އެޑިކުއެސީ ޝަރުތުތަކާއި، ލިކުއިޑިޓީ މެނޭޖްމަންޓް ސްޓެންޑަރޑްތަކަށް ފުރިހަމައަށް އަމަލު ކުރެއެވެ. ފައިސާ ނުހިގާ ގޮތަށް ހެދުމުގެ ޤަވާއިދުތަކާއި (އޭ.އެމް.އެލް.) ކޭ.ވައި.ސީ. ޤަވާއިދުތަކަށް ބޭންކުން ވަރަށް ބޮޑަށް ސަމާލުކަން ދެއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ޑިޕޮޒިޓް އިންޝުއަރަންސް ސްކީމްގެ ދަށުން ކަސްޓަމަރުންގެ ފައިސާ ރައްކާތެރިކޮށްފައިވެއެވެ. އާންމު ރެކޯޑުތަކުން މި ބޭންކާ ދެކޮޅަށް އެއްވެސް ރެގިއުލޭޓަރީ ފިޔަވަޅެއް ނުވަތަ ޖޫރިމަނާއެއް އަޅާފައިވާ ކަމަށް ފާހަގަ ކުރެވިފައެއް ނުވެއެވެ.
މާކެޓްގައި ބޭންކުގެ މަޤާމަށް ބަލާއިރު، ޖުމްލަ އެސެޓްސްގެ ގޮތުން ބޭންކް އޮފް ސިލޯން މޯލްޑިވްސް އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ 4 ވަނައަށް އެންމެ ބޮޑު ބޭންކެވެ. ޖުމްލަ އެސެޓްސްގެ އަދަދަކީ އެމް.ވީ.އާރް 5.14 ބިލިއަނެވެ. މިއީ ރާއްޖޭގެ ބޭންކިންގ ސެކްޓަރގެ ޖުމްލަ އެސެޓްސްގެ 6% އެވެ. ވާދަވެރި ބޭންކުތަކުގެ ތެރޭގައި ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް (ބީ.އެމް.އެލް. - 49% މާކެޓް ޝެއަރ) އާއި، ސްޓޭޓް ބޭންކް އޮފް އިންޑިއާ (އެސް.ބީ.އައި. - 20%) އާއި، މޯލްޑިވްސް އިސްލާމިކް ބޭންކް (އެމް.އައި.ބީ. - 7%) ހިމެނެއެވެ. ބީ.އޯ.ސީ. މޯލްޑިވްސްގެ މައިގަނޑު ތަފާތުތަކަކީ ރާއްޖޭގައި ހިދުމަތްދޭ އެންމެ ދުވަސްވީ ބޭރުގެ ބޭންކު ކަމާއި، ސްރީ ލަންކާއާ ގުޅުން ބަދަހި ކަމާއި، ހޯލްސޭލް ބޭންކިންގ ދާއިރާގައި ހުރި ތަޖުރިބާ އާއި، ބޮޑެތި އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ މަޝްރޫޢުތަކަށް ފައިނޭންސް ކުރުމުގައި ހުރި ޤާބިލިއްޔަތެވެ. ސްރީ ލަންކާ ސަރުކާރުގެ ބެކްއަޕް އޮތުމަކީ ބޭންކަށް އިތުރު ހިތްހަމަޖެހުމ
