Bank of Maldives

ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް (BML) ގެ ތަޢާރަފާއި ތާރީޚު

ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕީ.އެލް.ސީ. (BML) އަކީ ދިވެހިރާއްޖޭގައި ހިންގާ އެންމެ ބޮޑު މާލީ އިދާރާއެވެ. ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސްޓޮކް އެކްސްޗޭންޖްގައި ލިސްޓްކުރެވިފައިވާ މި ބޭންކަކީ، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ކުންފުނިތަކުގެ ޤާނޫނު (ނަންބަރު: C-0022/1982) ގެ ދަށުން ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވާ އާންމު ލިމިޓެޑް ކުންފުންޏެކެވެ. BML ގެ ފުރިހަމަ ޤާނޫނީ ނަމަކީ "ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ޕީ.އެލް.ސީ." އެވެ. އަދި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރަނީ "BML"، "ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް"، "BML އިސްލާމިކް" އަދި އެހެނިހެން ޑިޖިޓަލް ބޭންކިންގ ބްރޭންޑްތަކެވެ.

BML އުފެދިފައިވަނީ 1982 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހުގެ 11 ވަނަ ދުވަހުއެވެ. މިގޮތުން، 2025 ވަނަ އަހަރަށް ބަލާއިރު، ބޭންކުގެ ހަރަކާތްތައް ފެށުނުތާ 43 އަހަރު ވެއްޖެއެވެ. ބޭންކުގެ ހަރަކާތްތައް ފަށާފައިވަނީ ދިވެހި ސަރުކާރުން (ސަރުކާރުގެ އިދާރާތަކާއި ދިވެހި ކުންފުނިތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް) 60 އިންސައްތަ ހިއްސާކޮށް، ބަންގްލަދޭޝްގެ އިންޓަރނޭޝަނަލް ފައިނޭންސް އިންވެސްޓްމަންޓް ކޮމްޕެނީ ލިމިޓެޑް (ފަހުން IFIC ބޭންކް ލިމިޓެޑް) އިން 40 އިންސައްތަ ހިއްސާކޮށް، ޖޮއިންޓް ވެންޗަރެއްގެ ގޮތުގައެވެ. IFIC ބޭންކުން ވަނީ 1992 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް ބޭންކު ހިންގާފައެވެ. އެއަށްފަހު އެމީހުންގެ ހިއްސާ ސަރުކާރަށް ވިއްކާލިއެވެ.

2021 ވަނަ އަހަރުގެ ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ ނިޔަލަށް BML ގެ މިލްކުވެރިކަމުގެ އޮނިގަނޑަށް ބަލާއިރު: ދިވެހި ސަރުކާރު (ފައިނޭންސް މިނިސްޓްރީ މެދުވެރިކޮށް) އަށް 50.80 އިންސައްތަ، ސަރުކާރުގެ މުވައްޒަފުންގެ ޕެންޝަން ފަންޑަށް 7.33 އިންސައްތަ، މޯލްޑިވްސް ޓްރާންސްޕޯޓް އެންޑް ކޮންޓްރެކްޓިންގ ކޮމްޕެނީ ޕީ.އެލް.ސީ. އަށް 4.07 އިންސައްތަ، އަތޮޅުތަކާއި ރަށު ކައުންސިލް އެކައުންޓްތަކަށް 4.07 އިންސައްތަ، އަދި އާންމު ހިއްސާދާރުންނަށް 33.73 އިންސައްތަ ހިމެނެއެވެ. ބޭންކުގެ ޖުމްލަ 5,381,920 ހިއްސާ ހުރިއިރު، ހިއްސާގެ ކެޕިޓަލްގެ އަގު 269 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް އަރައެވެ.

މިހާރު BML ގެ އެންމެ އިސް ވެރިންނަކީ: ޗީފް އެގްޒެކެޓިވް އޮފިސަރ އަދި މެނޭޖިންގ ޑިރެކްޓަރގެ މަޤާމުގައި މުޙައްމަދު ޝަރީފެވެ. އޭނާއަކީ BML ގެ ތާރީޚުގައި މި މަޤާމަށް އައްޔަންކުރެވުނު ފުރަތަމަ ދިވެހި ބޭފުޅާއެވެ. ޑެޕިއުޓީ ސީއީއޯ އަދި ޗީފް އޮޕަރޭޓިންގ އޮފިސަރގެ މަޤާމުގައި ސަހަރަ ވަޙީދު ހުންނެވިއިރު، ޗީފް ފައިނޭންޝަލް އޮފިސަރގެ މަޤާމުގައި ނަންދަނަ ސެނެވީރަތުނަ އަދި ޗީފް ރިސްކް އޮފިސަރގެ މަޤާމުގައި ގޭރީ ލޯޓަން ހުންނެވިއެވެ.

BML ގެ މާލީ ޚިދުމަތްތަކާއި ލޯނުތައް

BML އިން އާންމު ފަރުދުންނާއި ވިޔަފާރިތަކަށް އެކި ބާވަތުގެ ލޯނު ޚިދުމަތްތައް ފޯރުކޮށްދެއެވެ. މި ޚިދުމަތްތައް ތިރީގައި މިވަނީއެވެ:

• އަމިއްލަ ބޭނުމަށް ދޫކުރާ ލޯނުތައް (ޕަރސަނަލް ލޯން):
  • BML ލުއި ލޯނު: މިއީ ރަހުނަކާ ނުލައި ދޫކުރާ އަމިއްލަ ލޯނެކެވެ. މީގެ ދަށުން 10,000 ރުފިޔާއިން ފެށިގެން 1.2 މިލިއަން ރުފިޔާއާ ހަމައަށް ލޯނު ދޫކުރެއެވެ.
    • ފައިދާގެ ނިސްބަތް: އަހަރަކު 15 އިންސައްތަ.
    • repaymentsޓް ކުރުމުގެ މުއްދަތު: 5 އަހަރާ ހަމައަށް.
    • ޕްރޮސެސިންގ މުއްދަތު: އެޕްލިކޭޝަންތައް 5 ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ނިންމައެވެ.
    • އެހެނިހެން ހާއްސަ ކަންތައްތައް: ރަހުނު ބޭނުމެއް ނުވެއެވެ. މުސާރައިން އޮޓޯމެޓިކްކޮށް ކަނޑާނެއެވެ. ޝަރުތު ހަމަވާ ފަރާތްތަކަށް ވަގުތުން ލޯނު އެޕްރޫވް ވާނެއެވެ.
• ގެދޮރު އެޅުމަށް ދޫކުރާ ލޯނުތައް (ހައުސިންގ ލޯން):
  • ގެދޮރު ގަތުމަށް ދޫކުރާ ލޯނު (Home Purchase Loan): ފައިދާގެ ނިސްބަތް 9 އިންސައްތަ. މި ލޯނު ނެގުމަށް އެޕްލިކޭޝަން ހުށަހަޅާ ފަރާތުން ކޮންމެވެސް ވަރެއްގެ ފައިސާ އެއްކޮށްފައި ހުންނަން ޖެހެއެވެ. އެއީ ގެ ގަތުމަށް ބޭނުންވާ ޖުމްލަ އަގުގެ 10 އިންސައްތަ އާއި 20 އިންސައްތައާ ދެމެދުގެ އަދަދެކެވެ. ލޯނުގެ އަދަދު 3 މިލިއަން ރުފިޔާއާ ހަމައަށް ދޫކުރެއެވެ.
  • ގެދޮރު އެޅުމަށް ދޫކުރާ ލޯނު (Home Construction Loan): ފައިދާގެ ނިސްބަތް 10 އިންސައްތަ. މި ލޯނު ނެގުމަށް ގެ އަޅަން ބޭނުންވާ ޖުމްލަ އަގުގެ 50 އިންސައްތަ އެޕްލިކޭޝަން ހުށަހަޅާ ފަރާތުން އެއްކޮށްފައި ހުންނަން ޖެހެއެވެ.
• ވިޔަފާރިތަކަށް ދޫކުރާ ލޯނުތައް (ބިޒްނަސް އެންޑް SME ފައިނޭންސިންގ):
  • ވިޔަފާރިތަކުގެ ދުވަހު ނިޒާމުގެ ހަރަދުތަކަށާއި، ވިޔަފާރި ފުޅާކުރުމަށާއި، ސާމާނު ގަތުމަށް ބޭނުންވާ މާލީ އެހީތެރިކަން ފޯރުކޮށްދެއެވެ. BML އިން ވަނީ SDFC ގަނެގަތުމަށްފަހު، ކުރިއަށް އޮތް 5 އަހަރު ތެރޭގައި SME ލޯނުތަކަށް 1.9 ބިލިއަން ރުފިޔާ ދޫކުރުމަށް ކަށަވަރުކޮށްފައެވެ.
• އިސްލާމީ ބޭންކިންގ ޚިދުމަތްތައް:
  • BML އިސްލާމިކް ޕަރސަނަލް ފައިނޭންސިންގ: މިއީ ޝަރީޢަތާ އެއްގޮތަށް ދޫކުރާ ލޯނުތަކެކެވެ. 10,000 ރުފިޔާއިން ފެށިގެން 1.2 މިލިއަން ރުފިޔާއާ ހަމައަށް 15 އިންސައްތައިގެ ރޭޓުން ދޫކުރެއެވެ. މި ފައިނޭންސިންގ، ފައިސާގެ ގޮތުގައި ނުވަތަ ހުއްދަ ޑީލަރުން މެދުވެރިކޮށް ސާމާނު ގަތުމަށް ވެސް ލިބެން ހުރެއެވެ.

ފައިދާގެ ނިސްބަތްތަކާއި ފީތައް:

• އަމިއްލަ ލޯނުތައް: 15% (ލުއި ލޯނު).
• ގެދޮރު ލޯނުތައް: ލޯނުގެ ބާވަތަށް ބަލާފައި 9% އާއި 10% އާ ދެމެދު.
• ފަސްވާ ލޯނުތަކުގެ ފައިދާ (Overdue Interest): 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ޖެނުއަރީ މަހުން ފެށިގެން 10% އިން 0.5% އަށް ވަނީ ކުޑަކޮށްފައެވެ.
• ވިޔަފާރި ލޯނުތައް: ލޯނުގެ ބާވަތާއި ދެވޭ ރަހުނަށް ބަލާފައި ތަފާތުވެއެވެ.

ލޯނު ދޫކުރުމުގެ ފޯލިއޯގެ ކުރިއެރުން: 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރގެ ނިޔަލަށް BML ގެ ލޯނު ދޫކުރުމުގެ ދާއިރާއިން ބޮޑު ކުރިއެރުމެއް ހޯދާފައިވެއެވެ. 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރގައި 1.7 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ އާ ލޯނު ދޫކޮށްފައިވެއެވެ (މިއީ 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަަމަ ކުއާޓަރާ އަޅާ ބަލާއިރު 72% ގެ އިތުރުވުމެކެވެ). 2024 ވަނަ އަހަރު ޖުމްލަ 5.2 ބިލިއަން ރުފިޔާގެ އާ ލޯނު ދޫކުރިއެވެ. 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރގައި ނެޓް ލޯނު ފޯލިއޯ 470 މިލިއަން ރުފިޔާއަށް އިތުރުވެފައިވެއެވެ. ލޯނު ނުދައްކާ ހުރި ނިސްބަތް (Non-performing loan ratio) 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ފުރަތަމަ ކުއާޓަރގައި ހުރީ 6.19% ގައެވެ.

ޑިޖިޓަލް ބޭންކިންގ އަދި ކަސްޓަމަރުންނަށް ފަސޭހަ ކުރުން

BML އިން ވަނީ ޑިޖިޓަލް ޒަމާނާ އެއްގޮތަށް ކަސްޓަމަރުންނަށް ފަސޭހަ ގޮތްތަކެއް ހޯދައިދީފައެވެ. މިގޮތުން މޯބައިލް އެޕްލިކޭޝަނާއި އެހެނިހެން ޑިޖިޓަލް ޚިދުމަތްތައް މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރެއެވެ.

BML މޯބައިލް ބޭންކިންގ އެޕްލިކޭޝަން

BML މޯބައިލް ބޭންކިންގ އެޕްލިކޭޝަން އައި.އޯ.އެސް. (iOS) އަދި އެންޑްރޮއިޑް (Android) ފޯނުތަކުގައި ބޭނުންކުރެވެއެވެ. އައި.އޯ.އެސް. އެޕް ސްޓޯރުގައި މި އެޕްގެ ރޭޓިންގއަކީ 400+ ރިވިއުއާއެކު 5 އިން 2.73 އެވެ. ގޫގުލް ޕްލޭ ސްޓޯރުގައި މި އެޕްގެ ރޭޓިންގއަކީ 5,000+ ރިވިއުއާއެކު 5 އިން 3.2 އެވެ. އައި.އޯ.އެސް. އެޕްގެ ސައިޒަކީ 70.3 އެމް.ބީ.އެވެ. އަދި އައި.އޯ.އެސް. 15.4 ނުވަތަ އޭގެ ފަހުގެ ވާޝަންތަކަށް ސަޕޯޓްކުރެއެވެ. މި އެޕްގައި ހިމެނޭ މުހިންމު ޚިދުމަތްތަކުގެ ތެރޭގައި: އެކައުންޓް މެނޭޖްކުރުން، ކުއިކް ޕޭ މެދުވެރިކޮށް ފައިސާ ފޮނުވުން، ބިލްތައް ދެއްކުން، ކާޑު މެނޭޖްކުރުން، އަދި ލޯނު އެޕްލިކޭޝަން ހުށަހެޅުން ހިމެނެއެވެ. އެޕްގެ އެންމެ ފަހުގެ ވާޝަންއަކީ 2.1.31 އެވެ (2025 އޯގަސްޓް).

ޑިޖިޓަލް ބޭންކިންގ ގެ އެހެނިހެން ޚިދުމަތްތައް

BML އިން 2025 ވަނަ އަހަރުގެ މާރޗް މަހު ވަނީ ފުރިހަމަ ޑިޖިޓަލް ބޭންކިންގ ޚިދުމަތްތަކެއް ތަޢާރަފްކޮށްފައެވެ. މީގެ ތެރޭގައި:

• ޑިޖިޓަލް އެކައުންޓް ހުޅުވުން: އާންމު ފަރުދުންނާއި ވިޔަފާރިތަކަށް އޮންލައިންކޮށް ވަގުތުން އެކައުންޓް ހުޅުވޭނެއެވެ.
• އޮންލައިން ލޯނު އެޕްލިކޭޝަން: ހުރިހާ ބާވަތެއްގެ ލޯނުތަކަށް ވެސް ޑިޖިޓަލްކޮށް އެޕްލައި ކުރެވޭނެއެވެ.
• ބޭރުފަރާތްތަކަށް ފައިސާ ފޮނުވުން (International Transfers): 5,000 އެމެރިކާ ޑޮލަރާ ހަމައަށް ވަގުތުން ބޭރަށް ފައިސާ ފޮނުވޭނެއެވެ.
• އޭ.ޓީ.އެމް. ލިމިޓް އިތުރުކުރުން: ވިޔަފާރި ކާޑު ބޭނުންކޮށްގެން އޭ.ޓީ.އެމް. އިން ނެގޭ ފައިސާގެ މިންވަރު 200,000 ރުފިޔާއަށް ވަނީ އިތުރުކޮށްފައެވެ.

2023 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ބޭންކުގެ 410,000 އެކައުންޓް ހޯލްޑަރުންގެ ތެރެއިން 80 އިންސައްތައަށްވުރެ ގިނަ ފަރާތްތަކުން އިންޓަރނެޓް ބޭންކިންގއަށް ރަޖިސްޓަރީކޮށްފައިވެއެވެ. އަދި 96 އިންސައްތަ ފަރާތްތަކުން އޮންލައިން މާލީ ވަސީލަތްތައް ބޭނުންކުރެއެވެ. BML އިން ޖުމްލަ 365,000 އަށްވުރެ ގިނަ ކަސްޓަމަރުންނަށް ޚިދުމަތް ދެމުން އަންނައިރު، މުޅި ރާއްޖޭގައި ފުޅާ ނެޓްވޯކެއް ޤާއިމުކޮށްފައިވެއެވެ.

ނެޓްވޯކާއި ޖޮގްރަފީ ކަވަރޭޖް

2025 ވަނަ އަހަރާ ހަމައަށް BML ގެ ރާއްޖޭގެ އެކި ކަންކޮޅުތަކުގައި 39 ބްރާންޗާއި، 165 އޭ.ޓީ.އެމް. އާއި، 107 ސެލްފް-ސަރވިސް ބޭންކިންގ ސެންޓަރާއި، 200 އަށްވުރެ ގިނަ ކޭޝް އެޖެންޓުން ހަރަކާތްތެރިވެއެވެ. 2024 ވަނަ އަހަރުގެ ނޮވެމްބަރު މަހު BML އިން ވަނީ "މުޅި ރާއްޖެއަށް BML އޭ.ޓީ.އެމް." ޕްރޮޖެކްޓް ފަށާފައެވެ. މި ޕްރޮޖެކްޓްގެ މަޤްޞަދަކީ 2025 ވަނަ އަހަރުގެ ނިޔަލަށް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ އާބާދީ ބޮޑު ރަށްރަށުގައި އޭ.ޓީ.އެމް. ޤާއިމުކުރުމެވެ. މިހާތަނަށް 2025 ވަނަ އަހަރު 47 އާ އޭ.ޓީ.އެމް. ޤާއިމުކޮށްފައިވާއިރު، ބ. އަތޮޅުގެ ހުރިހާ އާބާދީ ބޮޑު ރަށެއްގައި ވަނީ އޭ.ޓީ.އެމް. ޤާއިމުކޮށްފައެވެ.

ރެގިއުލޭޓަރީ ހުއްދަތަކާއި މާކެޓްގައި BML ގެ މަޤާމު

ބޭންކް އޮފް މޯލްޑިވްސް ހަރަކާތްތެރިވަނީ މޯލްޑިވްސް މަނިޓަރީ އޮތޯރިޓީ (MMA) ގެ ފުރިހަމަ ބެލެހެއްޓުންތެރިކަމުގެ ދަށުންނެވެ. ބޭންކު ހިންގުމުގެ ހުއްދަ ލިބިފައިވަނީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ބޭންކިންގ ޤާނޫނު (ޤާނޫނު ނަންބަރު: 24/2010) ގެ ދަށުންނެވެ. އަދި MMA ގެ ތިން ފިޔަވައްސުގެ ލައިސަންސިންގ ފްރޭމްވޯކާއި، ދެމިގެންދާ ބެލެހެއްޓުންތެރިކަމުގެ ދަށުން BML އަށް ހިންގަންޖެހޭ ހުރިހާ ޤާނޫނީ، އޮނިގަނޑު އަދި ފަންނީ ވާޖިބުތަކަށް ކޮމްޕްލައި ކުރެއެވެ.

ރެގިއުލޭޓަރީ ފްރޭމްވޯކަށް ކޮމްޕްލައިކުރުން

BML އިން ސަމާލުކަންދޭ މުހިންމު ރެގިއުލޭޓަރީ ކަންތައްތަކުގެ ތެރޭގައި:

• ފައިސާ ހުއްދަނޫން ގޮތުގައި ބޭނުންކުރުން ހުއްޓުވުމަށް (AML) އަދި ޓެރަރިޒަމްގެ ޢަމަލުތަކަށް ފައިނޭންސްކުރުން ހުއްޓުވުމަށް (CFT) ހަދާފައިވާ ޤަވާޢިދުތަކަށް ކޮމްޕްލައިކުރުން.
• ހުރިހާ އެކައުންޓް ހޯލްޑަރުންގެ ކަސްޓަމަރ އައިޑެންޓިފިކޭޝަން (KYC) ޑިމާންޑްތައް ފުރިހަމަކުރުން.
• ބޭސަލް ކެޕިޓަލް އެޑިކުއެސީ ސްޓޭންޑަރޑްތަކަށް ކޮމްޕްލައިކުރުން - ބޭންކުގެ ޖުމްލަ ކެޕިޓަލް އެޑިކުއެސީ ރޭޝިއޯ 58% ގައި ދެމެހެއްޓުން.
• MMA އަށް އާދަވެގެން ރިޕޯޓްކުރުމުގެ ޑިމާންޑްތަކަށް ކޮމްޕްލައިކުރުން.

MMA އިން ވަނީ SDFC ގަނެގަތުމާ ގުޅިގެން BML އިން ހުރިހާ ޤަވާޢިދުތަކަށް ފުރިހަމައަށް ކޮމްޕްލައިކުރާކަން ކަށަވަރުކޮ